Aanstaande vrijdag 11 november 2011 is er op de Radboud Universiteit Nijmegen een internationale conferentie over sex en het brein.

In de tv-uitzending van Labyrinth afgelopen maandag, 7 november 2011, werd alvast een voorschot genomen op deze conferentie. Er werden resultaten van een drietal onderzoeken gepresenteerd naar sexueel gedrag en wat er dan gebeurt in de hersenen. Je kunt de uitzending alsnog bekijken via Uitzending gemist.

Janniko Georgdiadis van de Universiteit van Groningen heeft als eerste van Nederland onderzoek gedaan naar orgasme bij  zowel mannen als vrouwen.  Hij vond uit dat hoe meer de mannen en vrouwen opgewonden waren, hoe minder het voorste gedeelte van de hersenen, de prefrontale  cortex, doorbloed raakte. Dit gedeelte van de hersenen zorgt voor de functie van geweten, planning en vermogen rationeel te denken. Er ontstaat dus door de opwinding een verminderde cognitieve functie. En ook een verminderd moreel besef.

Tijdens het onderzoek waren er ook vrouwen die niet konden klaarkomen. Er ontstond een blokkade. Hierbij werd een vermeerderde hersenactiviteit in de prefrontale cortex waargenomen. Ze konden de mentale knop niet omzetten en daardoor niet in de roes terecht kwamen, die nodig bleek om tot een orgasme te komen.

Jim Pfaus, een Canadese neuro-wetenschapper, onderzocht sexsualiteit bij ratten. Zoals bekend worden ratten vaak gebruikt als vergelijkingsmateriaal voor menselijk gedrag. In zijn onderzoek constateerde hij het volgende:

  1. Vrouwtjesratten bleken sex prettig te vinden wanneer ze zelf konden bepalen wanneer er seks plaatsvond.
  2. Wanneer vrouwtjesratten werden behandeld met een stof waardoor er een orgasme me uitbleef, verdween de zin in sex en kregen ze er een afkeer van. Pfaus concludeert: “Als je je lichaam en je lijf kent, als je masturbeert  en uitvindt wat je lekker vindt, dan heb je seksualiteit in de hand. En dan wil je het. Als dat niet zo is en je kent je eigen seksualitieit niet, dan kun je je gebruikt voelen door je partner die klaarkomt. Als je zo seks ervaart,  dan ga je denken dat seks waardeloos is”
  3. Vrouwtjesratten, die  instrumenteel worden bevredigd, vinden dit prettig. Wanneer er echter een mannetjesrat in de buurt is, tonen ze minder behoefte aan die instrumentele bevrediging.

De laatste bevindingen worden gedeeld door onderzoeker Boris Komisaruk. Vrouwen die zichzelf bevredigden hadden een actieve prefrontale cortex. Vrouwen die zich lieten bevredigen hadden een verminderde prefrontale cortex. Je kunt stellen dat het dan ook sexuele bevrediging door een partner als bevredigender wordt ervaren dan zelfbevrediging.

Deze bevindingen zijn herkenbaar vanuit de sexuele problematiek, die clienten regelmatig presenteren. Veel vrouwen – en soms ook mannen – kunnen zich bijvoorbeeld moeilijker overgeven aan sex als als er bijvoorbeeld kinderen in huis zijn, die binnen kunnen komen. De voorwaarden moeten zodanig zijn dat ze er ook veilig voor kunnen kiezen om het controlecentrum uit te zetten. De veilgiheid van het gedrag van de partner speelt daarbij natuurlijk ook een rol.

Dat vrouwen net zo vaak willen vrijen als mannen, als ze zelf het initiatief hebben, lijkt minder zo bekend. Integendeel, we horen juist vaak de klacht van mannen, dat ze zouden willen dat vrouwen meer initiatief nemen. Soms wordt dit zelfs als een ”eis” gepresenteerd, wat uiteraard een negatieve uitwerking heeft. In het onderzoek lag het initiatief dan ook volledig bij de vrouw en was er zelfs geen initiatief vanuit de man mogelijk.

We horen ook vaak dat vrouwen met vriendinnen praten over sex en elkaar dan bevestigen in het idee dat je als vrouw nu eenmaal altijd minder zin hebt dan de man. Het is goed dat dit onderzoek deze mythe onderuit haalt. De zin is hetzelfde, mits de voorwaarden vervuld zijn.

Dus is ook deze uitkomst van het onderzoek een hele logische: degene die het initiatief tot vrijen neemt, zorgt er immers ongetwijfeld voor dat alle voor hem of haar belangrijke voorwaarden zijn vervuld. Anders begin je er immers niet aan. De voorwaarden voor de één zijn echter niet hetzelfde als de voorwaarden voor de ander.

Een  advies zou dus zijn om goed van jezelf én van elkaar te weten welke voorwaarden er vervuld moeten worden om tot het uitschakelen van de controle te kunnen komen. Als je die voorwaarden vervult – en soms is het zo simpel als een slot op de slaapkamerdeur  – heb je meer kans op een vrijpartij die voor beide partners bevredigend is.