Wilfried Sluys Gestalttherapie

Hoe ga je voor je relatie?  Wanneer neem je echt verantwoordelijkheid voor je relatie? Waar zeg je nu eigenlijk JA tegen?

In mijn praktijk als relatietherapeut komen deze vragen regelmatig aan de orde. Bij het begin van de relatie zeggen beide partners ‘Ja’ tegen elkaar. Maar wat betekent dat ‘Ja’ eigenlijk? Zeg je alleen ‘Ja’ tegen het goede gevoel of de verliefdheid/seksuele aantrekkelijkheid?  En verandert de inhoud van dat ‘JA’ als de eerste verliefdheid over is of wanneer er meer verplichtingen en verantwoordelijkheden komen? Bijvoorbeeld als er een huis gekocht gaat worden of als er kinderen komen?

Ik vraag me af in hoeverre stellen werkelijk samen stil staan bij verantwoordelijkheid nemen voor de relatie en wat de invulling van die verantwoordelijkheid betekent. Zijn ze zich ervan bewust dat er verantwoordelijkheden zijn?  Laten ze de verantwoordelijkheid voor de relatie tot zich doordringen?

Nadenken en stil staan bij die verantwoordelijkheid kan ook een gevoel van zwaarte met zich meebrengen waardoor de spontaniteit uit de relatie verdwijnt. Ik heb ooit een stel in onze praktijk gehad, waarvan de man niet echt ‘Ja’ kon zeggen tegen de relatie, omdat hij altijd wel twijfelde over sommige onderdelen. Het ‘Ja’ ging daardoor voor hem zo zwaar voelen, dat hij zich niet kon verbinden.

Er zijn stellen die uitgebreid stil hebben gestaan bij het aangaan van hun commitment. Vaak zijn dit stellen die al ervaring op hebben gedaan met andere relaties. Daarin hebben ze ervaren hoe verschillend verwachtingen kunnen zijn in een relatie en hoe dat kan uitlopen op teleurstellingen en uiteindelijk een breuk.

Stellen die aan hun eerste relatie beginnen, zijn vaak in eerste instantie optimistischer en zien minder beren op de weg. Zij zijn nog niet geconfronteerd met de verschillende opvattingen, die partners kunnen hebben over het aangegane commitment.

We zien nogal eens dat mannen hierover andere ideeën hebben dan vrouwen. De zaken die vrouwen als vanzelfsprekend beschouwen, kunnen door mannen beschouwd worden als een beperking in hun vrijheid of zelfstandigheid.

Dat zit hem soms al in kleinigheden. Bijvoorbeeld de buitenwereld laten zien dat je een stel bent. Niet zozeer door het alleen te benoemen, maar daar ook naar te handelen, bv door elkaar af en toe aan te raken in het openbaar en/of regelmatig contact met elkaar te zoeken op een feest ipv elkaar aan het eigen lot over te laten.

Maar ook over grotere onderwerpen kan opeens een verschil van mening blijken te bestaan. Bijvoorbeeld over wat je doet als de één langere tijd geen of weinig zin in sex blijkt te hebben. Vroeger was dat wel duidelijk: ik herinner me een uitzending een paar jaar geleden op tv, waar een vrouw van 88 heel trots vertelde dat ze haar man altijd ”terwille” was geweest.  Daar denken de vrouwen van tegenwoordig wel anders over. Maar hóe anders? Wat doe je in zo’n situatie? Stil verdragen en wachten tot het beter wordt? Het aankaarten en uitzoeken wat er aan de hand is? Zin máken? Waar staat voor jou je JA voor? En wat vindt je partner?

Verschil van verwachtingen kan bij de partner het nare gevoel oproepen dat de ander weinig tot niets voor de relatie over heeft. En het uiten van dat gevoel kan de andere partner, vaak de man, ervaren als gemanipuleerd of onder druk gezet worden.

Mijn idee is dat het aangaan van een relatie een actief proces is om elkaar steeds weer opnieuw te vinden. Waar dat in de periode van verliefdheid vanzelf gaat, moet je daar in een later stadium vaker moeite voor doen (lees daarover meer op mijn pagina visie op relaties). Het kan een aardige investering aan geduld, tijd, zelfreflectie en steeds weer opnieuw met elkaar in- gesprek-gaan inhouden om dat voor elkaar te krijgen.

Als relatietherapeut vind ik het belangrijk dat iedereen bij het ‘Ja’ zeggen zich realiseert dat deze investering inherent is aan het hebben van een relatie.

Meer weten?

Meer weten over relatietherapie en de werkwijze van relatietherapie? Kijk daarvoor op de betreffende pagina’s.

Aanstaande vrijdag 11 november 2011 is er op de Radboud Universiteit Nijmegen een internationale conferentie over sex en het brein.

In de tv-uitzending van Labyrinth afgelopen maandag, 7 november 2011, werd alvast een voorschot genomen op deze conferentie. Er werden resultaten van een drietal onderzoeken gepresenteerd naar sexueel gedrag en wat er dan gebeurt in de hersenen. Je kunt de uitzending alsnog bekijken via Uitzending gemist.

Janniko Georgdiadis van de Universiteit van Groningen heeft als eerste van Nederland onderzoek gedaan naar orgasme bij  zowel mannen als vrouwen.  Hij vond uit dat hoe meer de mannen en vrouwen opgewonden waren, hoe minder het voorste gedeelte van de hersenen, de prefrontale  cortex, doorbloed raakte. Dit gedeelte van de hersenen zorgt voor de functie van geweten, planning en vermogen rationeel te denken. Er ontstaat dus door de opwinding een verminderde cognitieve functie. En ook een verminderd moreel besef.

Tijdens het onderzoek waren er ook vrouwen die niet konden klaarkomen. Er ontstond een blokkade. Hierbij werd een vermeerderde hersenactiviteit in de prefrontale cortex waargenomen. Ze konden de mentale knop niet omzetten en daardoor niet in de roes terecht kwamen, die nodig bleek om tot een orgasme te komen.

Jim Pfaus, een Canadese neuro-wetenschapper, onderzocht sexsualiteit bij ratten. Zoals bekend worden ratten vaak gebruikt als vergelijkingsmateriaal voor menselijk gedrag. In zijn onderzoek constateerde hij het volgende:

1. Vrouwtjesratten bleken sex prettig te vinden wanneer ze zelf konden bepalen wanneer er seks plaatsvond.
2. Wanneer vrouwtjesratten werden behandeld met een stof waardoor er een orgasme me uitbleef, verdween de zin in sex en kregen ze er een afkeer van. Pfaus concludeert: “Als je je lichaam en je lijf kent, als je masturbeert  en uitvindt wat je lekker vindt, dan heb je seksualiteit in de hand. En dan wil je het. Als dat niet zo is en je kent je eigen seksualitieit niet, dan kun je je gebruikt voelen door je partner die klaarkomt. Als je zo seks ervaart,  dan ga je denken dat seks waardeloos is”
3. Vrouwtjesratten, die  instrumenteel worden bevredigd, vinden dit prettig. Wanneer er echter een mannetjesrat in de buurt is, tonen ze minder behoefte aan die instrumentele bevrediging.

De laatste bevindingen worden gedeeld door onderzoeker Boris Komisaruk. Vrouwen die zichzelf bevredigden hadden een actieve prefrontale cortex. Vrouwen die zich lieten bevredigen hadden een verminderde prefrontale cortex. Je kunt stellen dat het dan ook sexuele bevrediging door een partner als bevredigender wordt ervaren dan zelfbevrediging.

Deze bevindingen zijn herkenbaar vanuit de sexuele problematiek, die clienten regelmatig presenteren. Veel vrouwen – en soms ook mannen – kunnen zich bijvoorbeeld moeilijker overgeven aan sex als als er bijvoorbeeld kinderen in huis zijn, die binnen kunnen komen. De voorwaarden moeten zodanig zijn dat ze er ook veilig voor kunnen kiezen om het controlecentrum uit te zetten. De veilgiheid van het gedrag van de partner speelt daarbij natuurlijk ook een rol.

Dat vrouwen net zo vaak willen vrijen als mannen, als ze zelf het initiatief hebben, lijkt minder zo bekend. Integendeel, we horen juist vaak de klacht van mannen, dat ze zouden willen dat vrouwen meer initiatief nemen. Soms wordt dit zelfs als een ”eis” gepresenteerd, wat uiteraard een negatieve uitwerking heeft. In het onderzoek lag het initiatief dan ook volledig bij de vrouw en was er zelfs geen initiatief vanuit de man mogelijk.

We horen ook vaak dat vrouwen met vriendinnen praten over sex en elkaar dan bevestigen in het idee dat je als vrouw nu eenmaal altijd minder zin hebt dan de man. Het is goed dat dit onderzoek deze mythe onderuit haalt. De zin is hetzelfde, mits de voorwaarden vervuld zijn.

Dus is ook deze uitkomst van het onderzoek een hele logische: degene die het initiatief tot vrijen neemt, zorgt er immers ongetwijfeld voor dat alle voor hem of haar belangrijke voorwaarden zijn vervuld. Anders begin je er immers niet aan. De voorwaarden voor de één zijn echter niet hetzelfde als de voorwaarden voor de ander.

Een  advies zou dus zijn om goed van jezelf én van elkaar te weten welke voorwaarden er vervuld moeten worden om tot het uitschakelen van de controle te kunnen komen. Als je die voorwaarden vervult – en soms is het zo simpel als een slot op de slaapkamerdeur  – heb je meer kans op een vrijpartij die voor beide partners bevredigend is.

Laatst las ik in de rubriek “wat zou u doen? “ in de Volkskrant de volgende vraag:

‘Ik heb gebrek aan lichamelijke/ geestelijke intimiteit en passie in mijn relatie. De relatie is wel stabiel. Mijn vriend is nog steeds verliefd na 14 jaar en ik vraag me af of ik ooit wel verliefd ben geweest. Dit alles maakt dat ik twijfel en vraag of dit een reden is om te gaan scheiden.’

Als relatietherapeut voel ik me uitgedaagd hierop te reageren. Of de VK mijn reactie plaatst, weet ik niet. Daarom publiceer ik het ook hier op mijn site.

Passie en lichamelijke én geestelijk intimiteit zijn noodzakelijk in een relatie. Het is echter de vraag of je daarmee de relatie moet verbreken, als deze er niet meer zijn. En of je op zoek moet gaan naar iemand anders en een nieuwe verliefdheid. Ik ben van mening van niet.

Deze vrouw lijkt verliefheid te zien als de motor van een relatie met meer geestelijke en lichamelijke intimiteit. De vraag is of dat klopt. In het begin van de relatie zal verliefdheid de motor zijn. Na een periode zal het stof echter dalen en zal de verliefdheid verdwijnen en gaat het over in “houden van”. Wat is dan de motor in de relatie?

‘Uit een onderzoek van psychotherapeut Gary Neuman onder 200 mannen blijkt, dat maar 8% vreemdgaat uit seksuele ontevredenheid. Maar liefst 48% gaat vreemd omdat ze sociaal-emotioneel ontevreden zijn. Een tekort aan bevestiging en affectie is de belangrijkste reden dat mannen hun partner bedriegen. Mannen willen graag waardering voelen voor de inspanningen die ze leveren. Ook de man hoort graag dat hij er goed uitziet, of wil soms een bedankje voor zijn harde werk. Als hij dit niet krijgt, vindt een man het moeilijk om zijn ongenoegen te uiten. Vragen om een schouderklopje wordt door veel kerels als onmannelijk beschouwd. Daarom zijn sommigen geneigd dit “schouderklopje” dan maar buiten de deur te zoeken’ volgens Rachel van der Poll op www.dokterdokter.nl

Hoe organiseer je of zorg je dat dit gezien, geliefd worden en aandacht hebben voor elkaar in je relatie blijft?

Vragen die je kunt stellen zijn: Vind je je man nog wel aantrekkelijk? Vind hij zichzelf nog wel aantrekkelijk? Vind jij hem nog wel aantrekkelijk? Besteedt hij voldoende aandacht aan zijn uiterlijk en zijn conditie of heeft hij het idee dat de buit binnen is en vindt hij dat hij niets meer hoeft te investeren in zichzelf en daarmee in de relatie? “Het zit en het zapt” ?

Hoe zit het met jou zelf? Voel je je geliefd of gezien? Merkt je man nog op of je nieuwe kleding hebt gekocht of aan hebt of dat je naar de kapper ben geweest. Ben je tevreden over jezelf en je leven? Besteed je voldoende aandacht aan het verwezenlijken van je dromen en verlangens?

Passie en energie in de relatie hebben met deze zaken te maken. Als je geen of weinig aandacht besteedt aan jezelf of aan elkaar, heeft dit direct effect op de relatie en de manier waarop het contact verloopt. Wanneer je blij bent met jezelf, aandacht besteedt aan jezelf, je conditie en je uiterlijk dan heeft dit direct invloed op de relatie.

Elkaar opmerken in de relatie, aandacht besteden aan elkaar is noodzakelijk en belangrijk. Dit kan door elkaar op verschillende momenten van de dag te begroeten met een kus of een knuffel en daarin oprecht aandacht voor elkaar te hebben. Een paar keer per week een half uur een gesprek met elkaar te hebben en elkaar vragen te stellen over hoe het met elkaar is. Aandacht besteden aan het feit of je nog kwestbaar durft open te stellen naar elkaar. Of je je nog letterlijk en figuurlijk aan elkaar durft te laten zien. En wanneer je voelt dat het niet meer vanzelf gaat om zelf te laten zien te onderzoeken, waardoor dit komt. Waarom stroomt het niet, voel je geremd/onveilig, waar heeft dit mee te maken.

Eens stil te staan bij wat je positief vindt aan elkaar en dit ook te melden aan elkaar. Dat zijn volgens mij belangrijker motoren in de relatie dan verliefdheid.

Meer weten?

Wil je meer weten over hoezeer het hebben van contact met elkaar belangrijk is om een relatie goed te laten verlopen? Kijk dan eens op deze pagina. Relatietherapie kan helpen om zicht te krijgen op jouw gevoelens en die van je partner én de patronen waarbinnen jullie relatie functioneert, om deze – waar nodig – aan te passen.